Şant Nedir Tıp?

Şant, normalde birbirinden ayrı olması gereken iki damar, arter veya ven arasında bir tür açıklığın bulunması durumunu ifade eder. Bu durum kanın normal yolu yerine farklı bir yol izlemesine neden olabilir. Şantlar, doğuştan (konjenital) veya sonradan oluşabilir.

Örneğin intrakraniyal şant, beyin ventriküllerindeki fazla sıvının vücut dışındaki başka bir bölgeye yönlendirilmesini sağlayan bir tür cerrahi müdahaledir. Şantlar tıbbi durumların tedavisinde kullanılabilir ve kan dolaşımını düzenlemek amacıyla da uygulanabilir.

Intrakraniyal Şantlar: Beyin ventriküllerindeki aşırı sıvıyı azaltmak veya yönlendirmek amacıyla kullanılır. Hidrosefali gibi durumlar için intrakraniyal şantlar sıkça kullanılır.

Kardiyovasküler Şantlar: Kalp ve damar sistemi ile ilgili durumlarda kullanılır. Örneğin, kalp cerrahisinde, kalp yetmezliği tedavisinde veya bazı doğuştan gelen kalp hastalıklarında kullanılabilir.

Periton-Şant: Karın boşluğu ile başka bir vücut bölgesi arasında oluşturulan bir bağlantıdır. Bu tip şantlar, karın içinde biriken fazla sıvının dışarı atılmasına yardımcı olabilir.

Deri Altı Şantlar: Bazı hastalıklarda veya tedavilerde, ilaçların deri altına verilmesi için kullanılabilirler. Bu şantlar, sürekli ilaç infüzyonu sağlamak amacıyla yerleştirilebilir.

Gastrointestinal Şantlar: Mide ve bağırsaklarda oluşan tıkanıklıkları geçmek veya beslenmeyi sağlamak amacıyla kullanılabilirler. Örneğin, özefagus-gastrik şantlar, yemek borusu ve mide arasında bir bağlantı kurarak yiyecek geçişini kolaylaştırabilir.

Dializ Şantları: Kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda, kanın vücut dışındaki bir dializ makinesine yönlendirilmesini sağlamak için kullanılır.

Tıpta Şantın Çalışma Mantığı

Fonksiyona Bağlı Olarak Yönlendirme: Şantlar, belirli bir amaç doğrultusunda kullanılır. Örneğin intrakraniyal şantlar, beyin ventriküllerinde biriken fazla beyin omurilik sıvısını (beyin omurilik sıvısı) vücut dışındaki başka bir bölgeye yönlendirmek amacıyla kullanılır. Bu sayede intrakraniyal basınç düşürülür.

Basınç Farkından Yararlanma: Şantlar genellikle kanın bir bölgeden diğerine doğru akışını, doğal basınç farklarından yararlanarak gerçekleştirir. Örneğin kardiyovasküler şantlar, kalpteki basınç farklarını kullanarak kanı belirli bir yönde yönlendirebilir.

Sürekli veya Fonksiyona Bağlı Akış: Şantlar genellikle sürekli bir akışa izin veren açık bir bağlantıya sahip olabilir veya bir vana sistemi kullanılarak belirli bir basınç veya durum sağlandığında açılabilirler. Bu şantın belirli bir tedavi veya duruma göre düzenlenmesine olanak tanır.

Materyal ve Tasarım: Şantlar genellikle biyouyumlu malzemelerden yapılır ve cerrahi bir müdahale ile yerleştirilirler. Şant tasarımı kullanılacakları özel amaca ve uygulanacakları anatomik bölgeye bağlı olarak değişiklik gösterebilir.

Kontrol ve İzleme: Birçok şant, kullanıldığı alandaki durumu izlemek için özel cihazlar veya yöntemlerle kontrol edilir. Bu şantın etkinliğini ve hasta sağlığını izlemek amacıyla yapılan düzenli kontrolleri içerebilir.